Jak działa system net-billing? Wszystko, co musisz wiedzieć jako prosument
System net-billing zastąpił popularny wcześniej net-metering i wprowadził zupełnie nowe zasady rozliczania energii z fotowoltaiki. Co to oznacza w praktyce dla prosumenta? Jak wygląda rozliczenie net billing, na jakich zasadach się odbywa i co warto wiedzieć przed inwestycją w instalację fotowoltaiczną? Odpowiedzi na te pytania znajdziesz poniżej!
Net billing – co to właściwie jest?
System net-billing to obowiązujący w Polsce od 1 kwietnia 2022 sposób rozliczania prosumentów, czyli osób, które jednocześnie zużywają i produkują energię elektryczną – najczęściej za pomocą paneli fotowoltaicznych. W przeciwieństwie do wcześniejszego systemu (net-metering) net-billing rozlicza energię nie w kWh, lecz w złotówkach.
Co to oznacza w praktyce? Jeśli w danym momencie Twoja instalacja PV produkuje więcej energii, niż zużywasz, nadwyżka trafia do sieci. Operator rozlicza ją po określonej cenie sprzedaży energii net billing. Później, gdy potrzebujesz energii z sieci, np. w nocy lub zimą, możesz ją odkupić, ale już po bieżącej cenie zakupu, która zazwyczaj jest wyższa.
Net billing a net metering – czym się różnią?
Zasady działania obu systemów różnią się diametralnie. Oto krótkie porównanie:
- Net metering (system opustów):
- rozliczenie odbywało się w jednostkach energii (kWh),
- prosument oddawał energię i mógł odebrać 80% lub 70% (w zależności od mocy instalacji),
- brak bezpośredniego przeliczania na pieniądze.
- Net billing:
- rozliczenie odbywa się w wartości pieniężnej,
- energia oddana i pobrana są traktowane osobno,
- obowiązuje miesięczny depozyt prosumencki,
- cena energii zależy od warunków rynkowych.
W efekcie net billing vs net metering to nie tylko różnica w nazwie, ale zupełnie odmienne podejście do bilansowania energii.
Jak działa net billing – krok po kroku
W systemie net-billing najpierw zarabiasz na nadwyżkach, a potem z tych środków pokrywasz koszty zakupu prądu z sieci. Cały proces przebiega następująco:
- Instalacja PV produkuje prąd.
- Zużywasz część energii na bieżąco.
- Nadwyżka trafia do sieci i jest wyceniana wg ceny energii net billing.
- Na Twoim koncie powstaje tzw. depozyt prosumencki.
- Kiedy potrzebujesz energii z sieci – korzystasz z depozytu.
- Jeśli depozyt nie pokryje kosztów zakupu – dopłacasz różnicę.
Net billing – ceny i stawki, które warto znać
W systemie net-billing kluczowe znaczenie mają ceny energii, zarówno w momencie jej oddania, jak i poboru. Niestety, nie są one tożsame.
Cena sprzedaży energii net billing to tzw. cena rynkowa miesięczna – ustalana przez TGE (Towarową Giełdę Energii). Cena zakupu energii to cena obowiązująca w danym momencie u Twojego dostawcy. W praktyce oznacza to, że prąd, który oddajesz latem (kiedy ceny są niskie), może mieć mniejszą wartość niż ten, który kupujesz zimą.
Net-billing – przykład rozliczenia
Załóżmy, że w lipcu Twoja instalacja wyprodukowała nadwyżkę 200 kWh. W tym miesiącu cena energii net billing wynosiła 0,34 zł/kWh. Otrzymujesz więc 68 zł depozytu.
W październiku zużywasz z sieci 100 kWh, a cena energii wynosi 0,70 zł/kWh – czyli koszt to 70 zł. Twój depozyt pokryje 68 zł, więc dopłacasz 2 zł z własnej kieszeni.
To prosty przykład, który pokazuje istotę działania net-billingu. Liczy się nie tylko ilość, ale też moment oddania i poboru prądu.
Czy net-billing się opłaca?
To jedno z najczęściej zadawanych pytań: net billing czy net metering – co lepsze? Dla nowych prosumentów nie ma wyboru, gdyż aktualnie obowiązuje wyłącznie system net-billing. Ale nawet w tych warunkach możesz zadbać o opłacalność inwestycji poprzez:
- dobrze dobraną moc instalacji,
- optymalne zużycie energii na bieżąco,
- inwestycję w magazyn energii,
- inteligentne systemy zarządzania zużyciem.
Net billing – od kiedy obowiązuje?
System net-billing obowiązuje od 1 kwietnia 2022 dla nowych prosumentów, którzy nie zdążyli skorzystać z poprzedniego systemu opustów. Osoby już rozliczające się w net-meteringu mogą w nim pozostać przez 15 lat od daty uruchomienia instalacji – choć część z nich decyduje się na przejście na net-billing (np. by skorzystać z dotacji).
Net billing – zasady i obowiązki prosumenta
Jako prosument musisz pamiętać o kilku kluczowych zasadach:
- Twoja instalacja musi mieć licznik dwukierunkowy.
- Należy zgłosić instalację do operatora sieci.
- Musisz mieć podpisaną umowę kompleksową z wybranym sprzedawcą energii.
- Depozyt rozliczany jest co 12 miesięcy – niewykorzystane środki przepadną w 20% (80% możesz wypłacić).
Dlatego warto zaprojektować system z głową i przy pomocy specjalistów. Zespół Agrosolar zawsze analizuje sytuację klienta indywidualnie!
Rozliczanie net billing – na co uważać?
Najczęstsze błędy, które popełniają nowi prosumenci:
- przewymiarowana instalacja PV (zbyt duża w stosunku do zużycia),
- brak strategii zarządzania energią,
- błędne założenie, że depozyt działa jak konto oszczędnościowe – niestety, nie da się go wypłacić w pełnej wysokości.
Rozwiązanie? Profesjonalne doradztwo już na etapie planowania!
Jeśli rozważasz instalację fotowoltaiki i nie wiesz, jak działa net billing, skontaktuj się z nami. Zespół Agrosolar działa lokalnie na terenie Podlasia, Mazowsza, Warmii i Mazur, ale oferuje technologie na światowym poziomie. Dopasujemy system, pomożemy w dokumentach i pokażemy Ci, jak poruszać się w świecie OZE. Bez stresu i przepłacania!
FAQ
- Czy mogę sam wybrać moment rozliczenia depozytu prosumenckiego?
Nie, depozyt jest rozliczany automatycznie raz w roku w cyklu 12-miesięcznym od daty pierwszego wpływu środków. Nie masz wpływu na wybór terminu rozliczenia.
- Co się dzieje z nadwyżkami energii, których nie wykorzystam w ciągu roku?
Niewykorzystany depozyt prosumencki przepada w 20%. Pozostałe 80% możesz wypłacić w gotówce – pod warunkiem złożenia odpowiedniego wniosku.
- Czy przejście z net-meteringu na net-billing jest obowiązkowe?
Nie, jeśli uruchomiłeś instalację przed 1 kwietnia 2022, możesz pozostać w systemie net-metering nawet przez 15 lat. Przejście na net-billing jest dobrowolne, ale warto je rozważyć, jeśli planujesz rozbudowę instalacji lub chcesz skorzystać z nowych dotacji.
- Czy system net-billing działa tak samo dla firm i osób prywatnych?
Nie zawsze – zasady różnią się w zależności od statusu prosumenta, typu przyłącza i ewentualnych ulg.