Do kiedy należy wymienić stare piece na nowe?

Wymiana pieca w Polsce

W Polsce wciąż za dużo domów ogrzewanych jest starymi piecami, które emitują szkodliwe zanieczyszczenia. Nowe przepisy zmuszają właścicieli nieruchomości do ich wymiany na bardziej ekologiczne alternatywy. Terminy są różne w zależności od województwa, a za nieprzestrzeganie przepisów grożą kary.

Zastanawiasz się, do kiedy wymiana pieca jest obowiązkowa? Czy można jeszcze palić węglem? Które piece trzeba wymienić, a które spełniają wymagania? Odpowiedzi na te pytania oraz informacje o dofinansowaniach znajdziesz w naszym artykule.

Wymiana pieca w Polsce – najważniejsze informacje

Od kilku lat polski rząd wprowadza coraz bardziej rygorystyczne przepisy dotyczące jakości powietrza. Jednym z kluczowych działań mających na celu ograniczenie smogu i zanieczyszczeń jest obowiązek wymiany starych pieców, tzw. kopciuchów, które emitują dużą ilość szkodliwych substancji do atmosfery. Wymiana przestarzałych kotłów na nowoczesne systemy grzewcze ma na celu poprawę jakości powietrza oraz ochronę zdrowia mieszkańców.

Przepisy te są częścią uchwał antysmogowych, które zostały przyjęte przez poszczególne województwa. Uchwały te określają konkretne terminy wymiany pieców, różniące się w zależności od regionu oraz klasy posiadanego kotła.

W niektórych województwach obowiązek ten już wszedł w życie, a właściciele nieruchomości, którzy nie dostosowali się do przepisów, mogą zostać ukarani grzywną. W innych regionach mieszkańcy mają jeszcze kilka lat na wymianę starego źródła ciepła, ale terminy te nieuchronnie się zbliżają.

Wymiana pieca to nie tylko kwestia przestrzegania prawa, ale również realna korzyść dla środowiska i zdrowia. Starsze piece, szczególnie te bezklasowe lub niskiej klasy, emitują do atmosfery ogromne ilości pyłów, dwutlenku węgla, tlenków azotu oraz rakotwórczego benzo(a)pirenu. Substancje te przyczyniają się do powstawania smogu, który negatywnie wpływa na układ oddechowy i krążeniowy, zwiększając ryzyko chorób serca, płuc oraz nowotworów.

Warto podkreślić, że obowiązek wymiany pieca dotyczy zarówno mieszkańców miast, jak i terenów wiejskich. Wiele osób zastanawia się, do kiedy wymiana pieca na wsi jest wymagana. Przepisy te są jednakowe dla wszystkich właścicieli nieruchomości, niezależnie od lokalizacji, co oznacza, że nawet w mniejszych miejscowościach i na terenach wiejskich konieczne jest dostosowanie się do nowych standardów.

Dlaczego konieczna jest wymiana starych pieców?

Kopciuchy to piece, które często były instalowane kilkanaście lub nawet kilkadziesiąt lat temu i nie spełniają żadnych współczesnych norm emisyjnych. W takich piecach można spalać niemal wszystko – od węgla, przez drewno, aż po śmieci, co powoduje, że emisja szkodliwych substancji jest wyjątkowo wysoka.

Przykładem może być sytuacja z województwa śląskiego, które jest jednym z najbardziej zanieczyszczonych regionów w Polsce. Tamtejsza uchwała antysmogowa zakładała, że najstarsze piece bezklasowe powinny zostać wymienione już do końca 2021 roku. W wielu innych województwach terminy są różne, ale cel jest jeden – całkowita eliminacja najbardziej szkodliwych źródeł ciepła.

Warto również zwrócić uwagę na fakt, że przepisy te dotyczą nie tylko domów jednorodzinnych, ale także budynków wielorodzinnych, kamienic, gospodarstw rolnych oraz firm. Każdy właściciel nieruchomości, który korzysta ze starego pieca na paliwo stałe, musi dostosować się do nowych regulacji.

Do kiedy wymiana pieca w różnych województwach?

W niektórych województwach przepisy już obowiązują, a w innych mieszkańcy mają jeszcze kilka lat na dostosowanie się do nowych regulacji. Poniżej znajdziesz szczegółowe informacje o terminach wymiany pieców w różnych miejscach w Polsce:

Województwo małopolskie

Województwo małopolskie jako jedno z pierwszych wprowadziło uchwałę antysmogową, która objęła zarówno Kraków, jak i cały region.

Do kiedy trzeba wymienić piece?

  • Piece bezklasowe (kopciuchy) – wymiana do 1 stycznia 2023 roku.
  • Kotły klasy 3 i 4 – wymiana do końca 2026 roku.

Zakaz spalania węgla i drewna w Krakowie obowiązuje już od 1 września 2019 roku.

Województwo śląskie

Śląsk, jako jeden z najbardziej zanieczyszczonych regionów w Polsce, wdrożył szczegółową uchwałę antysmogową z jasno określonymi terminami wymiany pieców. Przepisy uwzględniają czas eksploatacji kotłów, co oznacza, że im starszy piec, tym szybciej trzeba go wymienić.

Do kiedy trzeba wymienić piece?

  • Piece bezklasowe (kopciuchy) użytkowane dłużej niż 10 lat – do 1 stycznia 2022 roku.
  • Piece użytkowane od 5 do 10 lat – wymiana do 1 stycznia 2024 roku.
  • Piece użytkowane poniżej 5 lat – wymiana do 1 stycznia 2026 roku.
  • Od 1 stycznia 2028 roku dopuszczone będzie użytkowanie wyłącznie kotłów klasy 5, które spełniają wymagania ekoprojektu.

Województwo mazowieckie

Na Mazowszu terminy wymiany pieców zależą od lokalizacji – inne przepisy obowiązują na terenach wiejskich, a inne w aglomeracji warszawskiej.

Do kiedy trzeba wymienić piece?

  • Piece bezklasowe (kopciuchy) – do końca 2023 roku.
  • Kotły klasy 3 i 4 – do końca 2028 roku.

Województwo dolnośląskie

Władze województwa dolnośląskiego również wdrożyły uchwałę antysmogową, nakładając obowiązek wymiany starych pieców na nowoczesne urządzenia.

Do kiedy trzeba wymienić piece?

  • Piece bezklasowe (kopciuchy) – do 1 lipca 2024 roku.
  • Kotły klasy 3 i 4 – do 1 lipca 2028 roku.

Województwo podlaskie

Do kiedy wymiana pieca w Podlaskiem? Tak się składa, że to województwo nie ma jeszcze ustawy antysmogowej.

Województwo łódzkie

Województwo łódzkie również nałożyło obowiązek wymiany pieców, jednak terminy są jednymi z najdłuższych w kraju.

Do kiedy trzeba wymienić piece?

  • Piece bezklasowe (kopciuchy) – do końca 2024 roku.
  • Kotły klasy 3 i 4 – do końca 2028 roku.

Województwo lubelskie

  • Piece bezklasowe (kopciuchy) – do końca 2023 roku.
  • Kotły klasy 3 i 4 – do końca 2026 roku.

Województwo kujawsko-pomorskie

  • Piece bezklasowe (kopciuchy) – do końca 2023 roku.
  • Kotły klasy 3 i 4 – do końca 2028 roku.

Województwo wielkopolskie

W Wielkopolsce problemem jest duża liczba nieruchomości ogrzewanych piecami kaflowymi oraz piecami typu „koza”, które są bardziej kłopotliwe do wymiany niż tradycyjne kotły. Z tego powodu w uchwale antysmogowej rozdzielono przepisy dotyczące kopciuchów od przepisów dla pieców kaflowych.

Do kiedy trzeba wymienić piece?

  • Piece bezklasowe (kopciuchy) – zakaz ich użytkowania obowiązuje od 1 stycznia 2024 roku.
  • Piece kaflowe i piece typu „koza” – zakaz ich użytkowania wchodzi w życie od 1 stycznia 2026 roku.

Kotły klasy 3 i 4 wciąż muszą zostać wymienione do końca 2028 roku, zgodnie z obowiązującymi przepisami.

Województwo opolskie

  • Piece bezklasowe (kopciuchy) – do końca 2029 roku.
  • Kotły klasy 3 i 4 – do końca 2031 roku.

Województwo lubuskie

  • Piece bezklasowe (kopciuchy) – do końca 2026 roku.
  • Kotły klasy 3 i 4 – do końca 2026 roku.

Województwo świętokrzyskie

  • Piece bezklasowe (kopciuchy) – do 1 lipca 2023 roku.
  • Kotły klasy 3 i 4 – do 1 lipca 2024 roku.

Województwo warmińsko-mazurskie

Podobnie jak województwo podlaskie, nie ma ustawy antysmogowej.

Województwo zachodniopomorskie

  • Piece bezklasowe (kopciuchy) – do końca 2023 roku.
  • Kotły klasy 3 i 4 – do końca 2027 roku.

Województwo pomorskie

  • Piece bezklasowe (kopciuchy) – do końca 2023 roku.
  • Kotły klasy 3 i 4 – do 1 września 2026 roku.

Wymiana pieca w Polsce

Jakie piece trzeba wymienić? Klasy kotłów a nowe regulacje

Przepisy dotyczące wymiany pieców są uzależnione od klasy kotła, który jest używany w gospodarstwie domowym. Klasa kotła określa, jak dużo zanieczyszczeń emituje do powietrza oraz jak efektywne jest spalanie paliwa. W Polsce uchwały antysmogowe nakładają obowiązek wymiany starych pieców na nowoczesne, bardziej ekologiczne źródła ciepła.

Wiele osób zadaje sobie pytanie: wymiana pieca – do kiedy to zrobić? Wszystko zależy od tego, jakiej klasy kocioł posiadasz. Poniżej wyjaśniamy, jakie piece trzeba wymienić i jakie regulacje ich dotyczą.

Piec klasy 5 – do kiedy można go używać?

Kotły klasy 5 to obecnie najnowocześniejsze piece, które spełniają najwyższe standardy emisyjne. Są one znacznie bardziej efektywne i ekologiczne niż kotły niższej klasy, ponieważ emitują minimalne ilości szkodliwych substancji.

Kotły spełniające wymagania ekoprojektu

Kotły klasy 5 często spełniają także wymagania ekoprojektu (tzw. Ecodesign), które określają maksymalną emisję zanieczyszczeń oraz minimalną efektywność energetyczną.

Dofinansowanie do wymiany pieca – do kiedy można składać wnioski, jak uzyskać?

Wymiana pieca wiąże się z kosztami, ale właściciele nieruchomości mogą skorzystać z rządowego programu Czyste Powietrze, który oferuje dofinansowanie na modernizację systemu ogrzewania i termomodernizację budynków. Wnioski można składać w trybie ciągłym, jednak warto śledzić zmiany w zasadach programu – np. od 2024 roku ograniczono wsparcie na instalacje kominków czy pieców na pellet.

Dofinansowanie można uzyskać na:

  • kotły gazowe kondensacyjne,
  • pompy ciepła,
  • systemy hybrydowe,
  • instalacje fotowoltaiczne.

Wysokość dotacji zależy od dochodów beneficjenta i może wynosić nawet do 135 000 zł w przypadku kompleksowej modernizacji domu.

Od kiedy zakaz palenia pelletem w Polsce?

Obecnie nie obowiązuje zakaz palenia pelletem, ale zmiany w programie Czyste Powietrze pokazują, że rząd dąży do ograniczenia wsparcia dla tego paliwa. Od 2025 roku dotacje na piece na pellet zostaną zniesione, co może wpłynąć na decyzje dotyczące instalacji nowych źródeł ogrzewania.

Pellet jest wciąż uznawany za paliwo ekologiczne, ale w przyszłości może zostać objęty większymi restrykcjami.

Najczęściej zadawane pytania na temat wymiany pieca

Wymiana pieców na ekologiczne źródła ciepła budzi wiele pytań – od tego, czy węgiel i pellet wciąż można legalnie stosować, po konsekwencje nieprzestrzegania przepisów. Poniżej odpowiadamy na najważniejsze kwestie związane z nowymi regulacjami i dofinansowaniami. Sprawdź, co warto wiedzieć.

Czy można jeszcze palić węglem?

Tak, ale tylko w nowoczesnych piecach spełniających wymagania ekoprojektu. W wielu województwach zakaz spalania węgla w starych piecach już obowiązuje – np. w Krakowie całkowity zakaz spalania węgla i drewna wszedł w życie we wrześniu 2019 roku.

Do kiedy trzeba wymienić kopciuchy?

Kopciuchy, czyli piece bezklasowe, muszą zostać wymienione najpóźniej do końca 2023 roku w większości województw. W niektórych regionach, jak np. Podlaskie czy Łódzkie, terminy są dłuższe – do 2024 lub 2027 roku.

Czy pellet zostanie zakazany?

Nie ma jeszcze zakazu palenia pelletem, ale wsparcie finansowe na zakup kotłów na to paliwo będzie stopniowo wycofywane.

Jakie są konsekwencje niezastosowania się do przepisów?

Brak wymiany starego pieca w wyznaczonym terminie może skutkować:

  • mandatem do 500 zł,
  • karą administracyjną wynoszącą nawet 5000 zł,
  • problemami z uzyskaniem dotacji w przyszłości.

Co więcej, nieprzestrzeganie przepisów może spowodować wzrost kosztów ogrzewania, gdy węgiel i drewno będą coraz bardziej ograniczane jako źródła paliwa.

Dlaczego warto skorzystać z dofinansowania?

Korzystając z programu Czyste Powietrze, możesz:

  • Obniżyć koszty wymiany pieca i modernizacji domu.
  • Zyskać wyższy komfort cieplny i oszczędności na ogrzewaniu.
  • Przyczynić się do poprawy jakości powietrza.

Dofinansowanie pozwala nie tylko dostosować się do przepisów, ale również zmniejszyć rachunki za ogrzewanie oraz zwiększyć wartość nieruchomości.